Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị của hàng hoá
a. Năng suất lao động
Khái niệm:
Năng suất lao động là năng lực sản xuất của người lao động, được đo bằng:
Số lượng sản phẩm làm ra trong một đơn vị thời gian.
Hoặc thời gian hao phí để sản xuất một đơn vị sản phẩm.
Ảnh hưởng đến giá trị hàng hoá:
Năng suất lao động tăng → Thời gian lao động cần thiết để sản xuất một đơn vị hàng hoá giảm → Giá trị một đơn vị hàng hoá giảm.
Ví dụ: Nếu trước đây sản xuất 1 áo mất 2 giờ, nay chỉ cần 1 giờ → giá trị 1 áo giảm đi một nửa.
Các nhân tố ảnh hưởng đến năng suất lao động:
Trình độ tay nghề trung bình của người lao động.
Tiến bộ khoa học kỹ thuật và ứng dụng công nghệ.
Tổ chức và phối hợp lao động xã hội.
Quy mô và hiệu quả của tư liệu sản xuất (máy móc, nguyên liệu).
Điều kiện tự nhiên (khí hậu, đất đai).
Phân biệt với cường độ lao động:
Cường độ lao động: Mức độ khẩn trương, căng thẳng của lao động trong cùng thời gian.
Ảnh hưởng:
Tăng cường độ lao động → Số lượng sản phẩm tăng → Tổng giá trị hàng hoá tăng, nhưng giá trị một đơn vị sản phẩm không đổi (vì thời gian hao phí không thay đổi).
Ví dụ: Làm việc nhanh hơn nhưng mệt hơn → sản xuất được 10 áo thay vì 5 áo/ngày → tổng giá trị tăng gấp đôi, nhưng giá trị 1 áo vẫn như cũ.
b. Tính chất phức tạp của lao động
Phân loại:
Lao động giản đơn: Không yêu cầu đào tạo chuyên sâu (ví dụ: lao công, bốc vác).
Lao động phức tạp: Đòi hỏi đào tạo bài bản về kỹ năng, nghiệp vụ (ví dụ: lập trình viên, bác sĩ).
Ảnh hưởng đến giá trị hàng hoá:
Trong cùng thời gian, lao động phức tạp tạo ra nhiều giá trị hơn lao động giản đơn (do được đào tạo, tích lũy tri thức).
Lao động phức tạp = Lao động giản đơn nhân bội.
Ví dụ: 1 giờ lao động của kỹ sư có thể bằng 3 giờ lao động giản đơn.
Ý nghĩa:
Giải thích sự chênh lệch giá trị giữa các sản phẩm đòi hỏi kỹ năng khác nhau (ví dụ: điện thoại thông minh có giá trị cao hơn áo phông do lao động phức tạp hơn).
Kết luận:
Lượng giá trị hàng hoá phụ thuộc vào năng suất lao động (giảm giá trị đơn vị) và tính chất lao động (phức tạp tăng giá trị).
Cường độ lao động chỉ làm tăng số lượng sản phẩm, không thay đổi giá trị mỗi đơn vị.
0 Nhận xét