Nội dung và hình thức
- Các khái niệm
Nội dung là phạm trù dùng để chỉ sự tổng hợp tất cả những mặt, yếu tố, quá trình tạo nên sự vật, hiện tượng. Hình thức là phạm trù dùng để chỉ phương thức tồn tại, phát triển của sự vật, hiện tượng đó, là hệ thống các mối liên hệ tương đối bền vững giữa các yếu tố cấu thành nội dung của nó.
- Mối quan hệ biện chứng giữa nội dung và hình thức:
+ Thống nhất: nội dung và hình thức gắn bó với nhau trong một chỉnh thể thống nhất. Không có hình thức nào tồn tại thuần túy mà không có nội dung và ngược lại không nội dung nào lại không tồn tại trong một hình thức nhất định. Nội dung nào hình thức đó.
+ Mâu thuẫn: không phải bao giờ nội dung và hình thức cũng phù hợp với nhau hoàn toàn. Trong quá trình phát triển của sự vật, có thể có hai trường hợp sau: cùng một hình thức có thể chứa đựng những nội dung khác nhau; cùng một nội dung có thể thể hiện ở nhiều hình thức khác nhau.
+ Nội dung giữ vai trò quyết định hình thức, hình thức tác động trở lại nội dung.
Vai trò của nội dung: Khuynh hướng chủ đạo của nội dung là biến đổi, khuynh hướng chủ đạo của hình thức là tương đối bền vững, biến đổi chậm hơn so với nội dung. Nhưng khi các yếu tố của nội dung biến đổi, cách thức liên hệ giữa chúng sớm muộn cũng thay đổi theo, như vậy nội dung giữ vai trò quyết định đối với hình thức.
Vai trò của hình thức: nếu hình thức phù hợp với nội dung sẽ thúc đẩy nội dung phát triển và ngược lại.
- Ý nghĩa phương pháp luận
Vì nội dung và hình thức gắn bó với nhau, nên trong nhận thức không tách rời, tuyệt đối hóa giữa nội dung và hình thức, chống chủ nghĩa hình thức. Để cải tạo và biến đổi sự vật, trước hết cần căn cứ vào nội dung, song cũng phải chú ý tới hình thức, theo dõi sự phù hợp hoặc không phù hợp giữa nội dung và hình thức để kịp thời điều chỉnh sự can thiệp của con người vào quá trình biến đổi sự vật. Vì nội dung có thể có nhiều hình thức thể hiện và ngược lại, nên muốn cải tạo, biến đổi sự vật, có thể sử dụng nhiều hình thức khác nhau.
-----
Nguồn: Mai K Đa, Bùi Quang Hưng (2023), Triết học Mác – Lênin: một tóm tắt rất ngắn gọn. Tài liệu hỗ trợ học tập - Lưu hành nội bộ. Url: http://www.elibrary.vn/p/triet-hoc-mac-lenin-tom-tat.html
e-LECTURER.vn
Blog chia sẻ tài liệu hữu ích cho giảng viên, sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh!
0 Nhận xét